Trong Phật giáo, đặc biệt là Mật tông Tây Tạng, truyền thừa được hiểu là sự tiếp nối và trao truyền từ bậc thầy sang đệ tử, từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đây không chỉ là sự truyền đạt tri thức hay nghi lễ, mà còn là dòng chảy của trí tuệ, kinh nghiệm tâm linh và sự chứng ngộ chân thật dựa trên lòng đại từ bi.
Nói cách khác, truyền thừa là chiếc cầu nối giúp hành giả không lạc mất cốt tủy giáo pháp, luôn đi đúng con đường giác ngộ.
Nguồn gốc của truyền thừa
Truyền thừa bắt đầu từ chính Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Ngài là bậc giác ngộ hoàn toàn, chứng đạt sự hợp nhất của tính Không (śūnyatā) và lòng đại từ bi. Từ Ngài, dòng truyền thừa được tiếp nối qua các đệ tử, các bồ tát, các vị cao tăng và yogi. Nhờ vậy mà Phật pháp được gìn giữ, lan tỏa và tồn tại cho đến ngày nay.
Truyền thừa không thể tồn tại nếu thiếu chứng ngộ. Người nắm giữ truyền thừa phải là người đã trực nghiệm được sự hợp nhất của trí tuệ và từ bi.
- Từ bi chính là cội nguồn nuôi dưỡng truyền thừa. Nếu chỉ có nghi lễ, pháp môn mà thiếu từ bi thì chẳng khác nào “đi mua sắm ở siêu thị”: có hình thức nhưng không có tinh túy.
- Gia trì của truyền thừa chính là năng lượng từ bi và trí tuệ được truyền trao từ thầy sang trò.
Truyền thừa mang ba ý nghĩa then chốt:
- Duy trì sự thanh tịnh của Phật pháp – giữ cho giáo pháp không bị biến dạng theo thời gian.
- Kết nối thầy và trò – truyền dạy không chỉ bằng lời nói, mà còn bằng tâm chứng và thực hành.
- Dẫn dắt đến giác ngộ – giúp hành giả đi đúng đường, thoát khỏi khổ đau, nuôi dưỡng lòng bi mẫn và trí tuệ.
Các dòng truyền thừa Mật Tông Tây Tạng
Trong Mật tông Tây Tạng, có Ngũ Đại Truyền Thừa quan trọng, bao gồm:
- Nyingma – Cổ Mật.
- Kagyu – Dòng Truyền thừa miệng.
- Sakya – Trí tuệ – thực hành song hành.
- Gelug – Dòng của ngài Tsongkhapa, nhấn mạnh giới luật.
- Jonang – nổi bật với pháp tu Kalachakra.
Mỗi dòng đều có phương pháp tu tập riêng, nhưng tất cả đều chung mục tiêu: giữ sự tinh túy của Phật pháp và đưa hành giả đến giác ngộ.
Dòng Truyền thừa Drukpa
Truyền thừa Drukpa là gì?
Drukpa là một nhánh lớn thuộc Kagyu, được sáng lập bởi Đức Pháp Vương Tsangpa Gyare (1161 – 1211), được tôn kính là hóa thân của Đức Quán Thế Âm (Avalokiteśvara) – biểu tượng tối thượng của lòng từ bi.
Trong truyền thống Drukpa, truyền thừa chính là dòng chảy của tâm đại từ bi vô lượng, nối kết qua hơn 800 năm lịch sử. Nhờ vậy, giáo pháp vẫn trường tồn, nuôi dưỡng hàng triệu Phật tử khắp thế giới.
Drukpa tại Việt Nam
Drukpa Vietnam hiện nay là một trong những nhánh truyền thừa có mặt tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tại đây, các hoạt động Phật sự, giảng pháp, hành hương và lễ hội được tổ chức để lan tỏa tinh thần từ bi – trí tuệ đến cộng đồng.
Truyền thừa và lòng đại từ bi
Một điểm cốt lõi của truyền thừa chính là từ bi đi cùng trí tuệ. Nếu chỉ có thương hại, yếu mềm thì đó chưa phải đại từ bi. Đại từ bi là sự cảm thông sâu sắc kết hợp với trí tuệ về nhân quả, vô minh và tính Không.
Ví dụ: Bậc thầy thấy chúng sinh khổ đau, hiểu nguyên nhân từ vô minh, nên khởi lòng thương không phải từ xúc động cá nhân, mà từ phẩm chất giác ngộ.
Giá trị thực tiễn của truyền thừa
- Giữ sự thanh tịnh: hành giả cần giữ tâm không xen lẫn tham – sân – si, không biến truyền thừa thành công cụ quyền lực.
- Kết nối cộng đồng: truyền thừa tồn tại nhờ sự hợp lực của thầy, trò và cộng đồng Phật tử.
- Trường tồn giáo pháp: lễ kỷ niệm 800 năm truyền thừa Drukpa là minh chứng cho sức sống bền vững của một dòng truyền thừa dựa trên nền tảng từ bi và trí tuệ.
Truyền thừa không chỉ là việc nối tiếp một dòng phái hay nghi lễ, mà là sự tiếp nối trí tuệ, chứng ngộ và đại từ bi. Dù ở Drukpa, Kagyu, Gelug hay bất kỳ dòng truyền thừa nào, tinh túy của Phật pháp vẫn luôn là: từ bi và trí tuệ vì lợi ích của hết thảy chúng sinh.
